در آن هنگام که کودک شیرخوار ، پا به عرصه کودکی می نهد، غذایی را که شما برای او انتخاب می کنید اهمیت ویژه ای را از حیث شکل دادن عادات غذایی وی در زندگی می یابد. در ادامه این مطلب دلیل اهمیت تغذیه مناسب در کودکان بررسی خواهد شد ونکاتی درمورد روش های مناسب سن کودکان جهت خوراندن مواد مغذی مناسب به آنان آورده شده است.
نگاهی جامع به مسئله :
عنوان کودک نوپا (toddler)را به بچه ای نسبت می دهند که در محدوده سنی بین 1 تا 3 سال قرار گیرد که این دوران ازنظر رشد شناختی، عاطفی و اجتماعی حائزاهمیت می باشند. معمولاً رشد در سال اول زندگی آهسته تر است اما به تدریج ادامه می یابد که البته فعالیت های کودک نیز درسال دوم تولد افزایش می یابد. دراین مرحله است که والدین می توانند رابطه کودک با تغذیه اش را که در طول زندگی وی ادامه خواهد یافت تحت تاثیر قرار دهند و فرزندانشان را قادر سازند تا به سوی بالغین سالم پیش روند.
احتیاجات :
بنا بر گفته متخصصین ، احتیاجات کودک به تمام انواع مواد مغذی به دلیل نقش آنها در رشد کودک ، افزایش می یابد.
میزان پروتئین موردنیاز کودک تا سن 3 سالگی 8/1 گرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن است و در سن 4 تا 6 سالگی این مقدار 5/1 گرم به ازا هرکیلوگرم وزن بدن خواهد بود.
قابل توجه است که چنانچه در شرایطی ، رژیم غذایی کودک حاوی کربوهیدرات و چربی به اندازه کافی نباشد، بدن از پروتئین به جای ساخت بافت ،از آن به عنوان تولید انرژی استفاده خواهد کرد که این مسئله میزان رشد کودک را متأثر خواهد کرد. متخصصین معتقد هستند که چربی رژیم غذایی باید 25 درصد از احتیاجات انرژی موردنیاز کودک را به خود اختصاص دهد، و باید از اسیدهای چرب اساسی و منابع چربی مناسب تأمین شود.
متخصصین پیشنهاد می کنند که والدین برنامه ریزی نمایند و میان وعده های سالم و متنوعی را برای کودکشان انتخاب کنند: غذاهای متنوعی را از هر4 گروه غذایی (سبزیجات ، میوه ها ، غلات و شیر و مواد مشابه ، گوشت و جایگزین های آن ) برگزینید. معمولاً میزان هروعده غذای کودک نصف بالغین است.
نکاتی در رابطه با تغذیه مناسب :
صبحانه باید به طور منظم و به صورت عادتی معمول در منزل خورده شود. این وعده غذایی موجب می شود که کودکان با مشارکت بیش تری در فرآیند یادگیری در مدرسه شرکت کنند. انتخاب های مناسبی از قبیل : میوه ، غلات کامل نان ، شیر ، نوشیدنی های سویادار ، ماست ، تخم مرغ و کره بادام زمینی برای این وعده وجود دارد.
و نکته دیگر این که وقت غذاخوردن را فرصتی برای کنارهم بودن اعضا خانواده درنظر بگیرید. با هم غذا درست کنید، باهم صحبت کنید و با هم غذا بخورید ، چرا که وعده های غذایی که در کنار خانواده صرف می شود در کل باعث بهبود تغذیه می شود.
سعی کنید وقت غذا زمانی راحت و دارای فضای مثبتی باشد و اطمینان حاصل کنید که تلویزیون خاموش باشد و اجازه ندهید که وسایل و اسباب بازی ها روی میز غذا باشد.
همین طور توصیه می شود که در تصمیم گیری به صورت گروهی عمل شود.معمولاً کسانی که درباره نوع غذا و زمان صرف آن تصمیم می گیرند والدین و مراقبین کودک هستند، در عوض به کودکان اجازه دهید که چه مقداری غذا بخورند به صحبت های آنان درمورد حس کرسنگی و یا سیربودن اطمینان کنید و به جای استفاده از غذا به عنوان جایزه ، تشویق کردن ، در آغوش کشیدن و با یکدیگر وقت گذراندن نیز می تواند جایزه های خوبی باشد.
قابل ذکر است که حالتی که در آن کودک با غذا بازی می کند و یا به اصلاح ناخنک می زند ، موقتی است. در حالی که بعضی ها تمایل دارند تا غذای مشابهی را در روز بخورند، دیگران از خوردن غذایی هرروز خودداری می کنند.متخصصین به این باورند که فاکتورهای متعددی از قبیل جهتش های رشدی و میزان فعالیت برروی اشتها تأثیر می گذارد اما در گذر زمان میزان دریافت مواد مغذی و یا انرژی به تدریج به یک تعادل مناسبی می رسد.
میزان رشد پیوسته بهترین نشانگر است که کودک شما به اندازه کافی و مناسب غذا می خورد. به یادداشته باشید که کودکان به غذای کم تری احتیاج دارند و بهتر است که در رابطه با این مسئله با وی بحث و جدل نکنید.
غذاهای جدید را نیز امتحان کنید اگر چه ممکن است کمی زمان بخواهد تا به این غذاها علاقه مند شود به علاوه هنگامی که با واکنش منفی کودک خود در مقابل خوردن غذای جدید مواجه می شوید ، تسلیم وی نگردید. یک کودک ممکن است احتیاج داشته باشد که به دفعات با غذای جدید مواجه داشته اباشد تا آن را بپذیرد. به وی درمورد حس گرسنگی و سیری اعتماد کنید چرا که مجبور کردن وی به خوردن کمکی نخواهد کرد.
پیشنهادات تغذیه ای :
می توانید سبزیجات خردشده را به سس اسپاگتی ،همبرگر و سوپ ها ، کلوچه با نان اضافه کنید.
غذاهای مقوی حاوی چربی مثل بادام زمینی ، سویا ، شیر و پنیر را می توان به کودک داد غذاهای مقوی دیگر شامل غذاهای دریایی غنی از پروتئین ، گوشت و مرغ ، تخم مرغ ،حبوبات ، نخودفرنگی محصولات سویا و آجیل های بدون نمک می باشد.
به علاوه کودکتان را تشویق کنید تا میوه های متنوع تازه ، کنسروشده ، یخ زده و یا خشک شده را به جای آب میوه استفاده کنند. چنانچه کودک شما از آب میوه استفاده می کنید ، اطمینان حاصل کنید که از نوع 100 درصد باشد.
به علاوه اطمینان حاصل کنید که سبزیجات متنوعی را چه به صورت کنسروشده و یا یخ زده استفاده می کنید. به خصوص سبزیجات تیره ، سبز ، قرمز و نارنجی دانه ها و نخودفرنگی را استفاده کنید.
از بین دانه ها، دانه های کامل را نتخاب کنید مانند گندم کامل ، نان کامل ،شوربا ارد وجو ، پاپ کرن و یا برنج قهوه ای و یا وحشی و یا در محصولات لبنی کودکتان را تشویق کنید تا محصولات لبنی بدون چربی یا کم چربی استفاده کند. مانند شیر ، ماست و پنیر و نوشیدنی های غنی شده با سویا .
صرف غذا در بیرون از خانه :
به هنگامی که در بیرون از خانه غذا صرف می کنید ، حتماً مدنظر داشته باشید که کودکان به جای نوشیدن نوشبانه حتماً آب و یا شیر میل کنند.
به خصوص از خوردن ناگت مرغ اجتناب کنید چرا که جایگزین ناسالمی برای مرغ واقعی هستند و سرخ کردنی ها را نیز مصرف نکنید. در عوض بسته ای از هویج خورد شده ، انگور و یا دیگر میوه ها و سبزیجات را به همراه داشته باشید تا میل کنند. چرا که این کار ویتامین و فیبر را به رژیم غذایی کودک می افزاید.
وعده های غذایی مخصوص کودکان را سفارش دهید، (البته چندجابجایی را انجام دهید)
کودکان اغلب وعده های غذایی مخصوص کودکان را بیش تر به دلیل داشتن اسباب بازی همراه آن ترجیح می دهند تا خود غذا.
هم چنین به جای اینکه یک بشقاب بزرگ ماکارونی با پنیر را سفارش دهید. اسپاگتی را با سس گوجه و یا مرغ و سبزیجات میل نمایید.
کنار آمدن با کودکانی که کمی غذا می خورند
تشنگی کودکان را با آب سیراب کنید ، نوشیدن مقدار زیادی آب میوه می تواند معده کوچک آنها را پرکند و در نتیجه در زمان معمول صرف غذا گرسنه خواهند بود.
غذاهای جدید را به اندازه کم میل کنید و به صورتی که برای کودکتان مناسب باشد غذا راحاضر کنید.
بچه های کوچک نسبت به مزه حساسیت دارند بنابراین غذای تهیه شده باید به مقدار کمی عطر و بو داشته باشد چرا که موجب بهبود تغذیه کودک می شود.
هیچ گاه کودک خود را موقع غذاخوردن ، هول نکنید و هیچ گاه نسبت به غذای بی میلی نشان ندهید چرا که این کار موجب رد غذا از سوی کودک می شود.
هرگونه قاعده و ترتیب خاص و قانون اشتباه خواهد بود موقعیت های خسته کننده را با آرامش و خلق خوب پشت سر گذارید.
اجازه دهید کودکانتان در انتخاب میوه ها و سبزیجات در مغازه مشارکت کنند.
چرا که کودکتان هنگامی که در تهیه میوه ها و سبزیجات مشارکت کنند ، راجع به آن می آموزند.
به جای سوال کردن ، راه حل پیشنهاد دهید.
" آبا برای شام بروکلی می خوردی ؟ کدام را برای شمام می خوری بروکلی یا گل کلم ؟ "
ارائه کردن انواع مختلفی از غذا موجب می شود که مواد مغذی را از تمام گروه های غذایی دریافت کند به علاوه احتمال و اشتیاق میل کردن غذاهای جدید نیز افزایش می یابد به علاوه هنگامی که کودکانی که به پیش دبستانی می روند مزه های مختلفی را امتحان کنند تدوین برنامه غذایی را برای خانواده ساده تر می کند.
توصیه هایی برای میان وعده های سالم :
اگرچه میان وعده های مناسب راه مناسبی برای دریافت کالری و مواد غذی موردنیاز رشدکودک است، باید به این نکته توجه داشت که میان وعده ها در زمان نزدیک به وعده اصلی تهیه نشود.
میان وعده هایی را بخورید که پرفیبر و کم چربی و کم شکر باشد، یعنی از اسنک های مناسب شامل :
تکه ای از میوه تازه و طبیعی آماده مصرف
تکه هایی از میوه خشک شده
سیب قطعه قطعه شده با کره بادام زمینی
کاسه ای از توت تازه
یک فنجان سوپ سبزیجات
سیب زمینی خرد شده
از مواد سرخ شده پرهیزکردن و میوه های قوطی شده یا میوه فصل میل کنید
پیتزا فریزشده را به همراه سبزیجات ، سالاد و میوه میل کنید.