ضرورت مصرف مکمل ها درکودکان زیر 2 سال
یکی ازراهکارهای عمده برای پیشگیری وکنترل کمبودریزمغذیها درکودکان ، مکمل یاری است. درکشورمابراساس نتایج
بررسی های کشوری انجام شده کمبود آهن وکم خونی ناشی ازآن درکودکان زیر 2 سال کشور شایع است . کمبود آهن و کم
خونی ناشی از آن با عوارض متعددی که بعضا" غیر قابل جبران است همراه است. مطالعات نشان داده است که اثرات نامطلوب
فقر آهن در دوران جنینی و 2 سال اول زندگی کودک بر رشد و تکامل مغزی غیر قابل جبران است. اگر چه کمبود آهن می
تواند در تمام مراحل زندگی سبب کاهش قدرت ادراک و یادگیری گردد، ولی اثرات نامطلوب کم خونی در دوران شیرخوارگی
و اوایل کودکی غیر قابل جبران است. تکامل و هماهنگ شدن حرکات کودکان کم خون به تاخیر می افتد و این کودکان در
مدرسه نیز یادگیری کمتری دارند. ضریب هوشی این کودکان 5 تا 10 امتیاز کمتر از حد طبیعی برآورد شده است. در کودکان
مبتلا به کم خونی فقر آهن میزان ابتلا به بیماریهای عفونی بیشتر است زیرا سیستم ایمنی آنها قادر به مبارزه موثر با عوامل
بیماریزا نیست.
ازدیگر مشکلات تغذیه ای شایع درجهان بشمار می رود. افزایش مرگ و میر در اثر بیماری به ویژه سرخک A کمبود ویتامین
گزارش شده است و خطر ابتلا به بیماری های تنفسی و اسهالی در این کودکان 2 تا 3 A در کودکان مبتلا به کمبود ویتامین
برابر بیشتر است. اختلال در سیستم خون سازی، کاهش رشد و افزایشابتلا به بیماری ها به دلیل کاهش قدرت ایمنی بدن از
نیز درشیرخواری منجر به بیماری ریکتز یا D می باشد. کمبود ویتامین A دیگر عوارض و پیامدهای کمبود ویتامین
راشیتیسم می شود .
براساس دستور عمل های وزارت بهداشت ، به منظور پیشگیری وکنترل کمبود این ریزمغذیها وکاهش عوارض نامطلوب آنها بر
را مطابق با پروتکل های D و A سلامت کودکان لازم است کلیه کودکان زیر 2 سال مکمل های آهن ، مولتی ویتامین ویا
تدوین شده مصرف نمایند.
مکمل های موردنیاز کودکان شیرخوار
رابراساس دستور عمل های موجود باید بطورروزانه مصرف D و A کودکان شیرخوار درکشور ما مکمل آهن ، ویتامین
کنند.
٢
درمورد مکمل آهن ، براساس دستور عمل وزارت بهداشت ، برای کلیه شیرخوارانی که با وزن طبیعی متولد می شوند (اعم از
شیر مادر خوار و یا شیر خشک خوار) دادن قطره آهن از پایان 6 ماهگی و یا همزمان با شروع تغذیه تکمیلی تا پایان 24
12 میلی گرم آهن المنتال توصیه می شود. / ماهگی به میزان روزانه 5
در کشور ما بر اساس برنامه کشوری تجویز روزانه قطره مولتی ویتامین و یا قطره D وA برای پیشگیری ازکمبود ویتامین
از روز پانزدهم پس از تولد تا حداقل 12 ماهگی به میزان روزانه 25 قطره که معادل 1500 واحد بین المللی ویتامین A+D
است ، باید انجام شود. استفاده از نور مستقیم آفتاب (نه از پشت شیشه) به مدت 10 D و 400 واحد بین المللی ویتامین A
بطوری که صورت و دست و پای کودک در معرف آفتاب قرار گیرد توصیه می ، D دقیقه در روز نیز برای تامین ویتامین
شود.
نحوه مصرف مکمل درکودکان نارس
درمورد مکمل آهن ، برای کلیه شیرخوارانی که با وزن کمتر از 2500 گرم متولد می شوند (اعم از شیر مادر خوار یا شیر
12 میلی / خشک خوار) از زمانی که وزن آنها دو برابر وزن هنگام تولد می رسد تا پایان 24 ماهگی قطره آهن به میزان روزانه 5
درکودکان نارس مانند کودکان طبیعی از 15 روزه گی D و A گرم آهن المنتال توصیه می شود. قطره مولتی ویتامین ویا
باید داده شود.
آیا مصرف مکمل درکودکان شیرمادرخوار وشیرخشک خوار متفاوت است؟
ویا مولتی D و A تمام کودکان اعم ازاینکه با شیرمادر ویا شیرمصنوعی تغذیه شوند لازم است ازمکمل های آهن ویتامین
ویتامین استفاده کنند. بعضی ازمادران فکر می کنند که کودکان شیرخشک خوار نیازی به مکمل ندارند. درحالی که باید
به آنها اضافه نشده است و D و A بدانند شیرخشک های موجود دربازار غنی شده نیست به عبارت دیگر ، آهن ، ویتامین
مقادیری که برروی قوطی شیرخشک درج می شود ، درحقیقت همان مقادیر طبیعی درترکیب شیرخشک است که نیاز بدن
شیرخوار را براورده نمی کند ولازم است این ریزمغذیها بصورت مکمل وبطور روزانه به انها مطابق با پروتکل های وزارت
بهداشت داده شود.
چه زمانی جهت مصرف مکمل درطول روز برای کودکمناسب تر است؟
٣
مکمل آهن را نباید همزمان با وعده شیر کودک به وی داد. زیرا کلسیم موجود درشیر ، ازجذب آهن جلوگیری می کند..
بعصی ازمادران از تیره شدن رنگ دندان شیرخوار ازدادن قطره آهن به شیرخوار خودداری می کنند. اینکار لطمه غیرقابل
جبرانی به رشد وتکامل مغزی شیرخوار ودرنتیجه کاهشضریب هوشی وی وارد می کند که قابل جبران نیست.
به مادران توصیه می شود که قطره آهن را در یکقاشق مرباخوری ریخته و در عقب دهان کودک بریزند
و سپس مقداری آب به او بدهند تا از تیره شدن رنگ دندانها جلوگیری شود. علاوه بر آن به مادر
یادآوری شود که قطره آهن موجب تغییر رنگمدفوع کودکمی شود که موجب نگرانی نیست.
میوه ها و آب میوه ها بخصوص مرکبات موجب افزایش جذب آهن می شوند .